Vermijd dubbele erfbelasting op gemeenschappelijke rekeningen

Bij het overlijden van één van de twee echtgenoten wordt het gemeenschappelijk vermogen in twee helften verdeeld (abstractie makende van verdere afspraken hieromtrent). De ene helft komt toe aan de langstlevende echtgeno(o)(e) en de andere helft valt in de nalatenschap van de overleden echtgeno(o)t(e).

Indien geen testament werd opgemaakt en het wettelijk erfrecht wordt toegepast, zal de nalatenschap in vruchtgebruik toekomen aan de langstlevende echtgeno(o)t(e) en de blote eigendom aan de kinderen. De erfgenamen zullen vervolgens ook op basis van de waarde die wordt toegekend aan het vruchtgebruik enerzijds en de blote eigendom anderzijds worden belast.

Praktisch gezien moeten de vermogensbestanddelen van de nalatenschap in principe ook worden verdeeld. Dit betekent bijvoorbeeld dat een bankrekening zal moeten worden ingeschreven voor het vruchtgebruik op naam van de langstlevende echtgeno(o)t(e) en voor de blote eigendom op naam van de kinderen. In de praktijk gebeurt dit echter slechts zelden en blijft de rekening vaak integraal op naam van de langstlevende echtgeno(o)t(e) staan.

Bij een later overlijden van de langstlevende echtgeno(o)t(e) zal in voormelde voorbeeld de rekening nog altijd op naam van de langstlevende echtgeno(o)t(e) staan en opnieuw geacht worden in de nalatenschap te vallen. Bijgevolg zal hierover opnieuw erfbelasting worden berekend. Dit betekent dat de kinderen opnieuw erfbelasting betalen op tegoeden waarop zij reeds eerder (gedeeltelijk) werden belast bij het overlijden van hun eerste ouder.

Om hieraan tegemoet te komen heeft de Vlaamse Belastingdienst een nieuw standpunt (nr. 21039) gepubliceerd. Hiervoor moeten de erfgenamen kunnen aantonen dat de tegoeden nog niet effectief werden verdeeld bij het eerste overlijden. Hiervoor zullen de nodige bewijzen moeten worden aangeleverd. In de praktijk zullen dit veelal rekeninguittreksels zijn.

De technische verwerking van deze ‘correctie’ in de aangifte nalatenschap is afhankelijk van het feit of de tegoeden nog individualiseerbaar zijn – ook hier zullen de rekeninguittreksels weer van belang zijn – en het ogenblik van overlijden.

Verdere vragen over uw vermogensplanning? Neem gerust contact met ons op.